آزمایش خون برای سرطان
آزمایش خون ابزاری است که پزشک از آن برای کمک به تشخیص و مدیریت سرطان استفاده می کنند. به عنوان مثال می توان به شمارش کامل خون و نشانگرهای تومور اشاره کرد. نتایج می تواند اطلاعات مهمی در مورد سلامت کلی، عملکرد اندام ها و بیماری احتمالی ارائه دهد. اما باید آنها را در کنار سایر عوامل و آزمایش ها در نظر گرفت.
آیا می توان سرطان را با آزمایش خون تشخیص داد؟
آزمایش خون یکی از ابزارهای بسیاری است که پزشک برای تشخیص و مدیریت سرطان از آن استفاده می کنند. آزمایش ها می توانند اطلاعات مهمی در مورد موارد زیر ارائه دهند:
- مواد شیمیایی و پروتئین در خون شما که ممکن است نشان دهنده سرطان باشد.
- سطح سلول های خونی که خیلی بالا یا خیلی پایین است، شاید به دلیل سرطان.
- سلامت کلی
- عملکرد اندام
- مرحله سرطان
- راه های درمان
- این که آیا درمان موثر است یا بیماری در حال پیشرفت است.
- اینکه آیا سرطان عود کرده است.
چه آزمایشاتی برای بررسی سرطان انجام می شود؟
- شمارش کامل خون (CBC)
- تومور مارکرها
- آزمایش پروتئین خون
- آزمایشات سلول تومور در گردش
اگرچه آزمایش خون در تشخیص سرطان مفید است، اما به تنهایی مورد استفاده قرار نمی گیرد و بایستی آزمایشات تکمیلی انجام داد. این ازمایشات عبارتند از:
- معاینه ی جسمی
- نمونه برداری از بافت به نام بیوپسی
- تصویربرداری پزشکی، مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن یا ام آر آی
- تست های تخصصی مانند ماموگرافی برای سرطان سینه و تست پاپ اسمیر برای سرطان دهانه رحم
چه سرطان هایی با آزمایش خون تشخیص داده می شوند؟
آزمایش خون می تواند در همه انواع سرطان، به ویژه سرطان های خون مانند:
- لنفوم هوچکین
- سرطان خون
- لنفوم غیر هوچکین
- مولتیپل میلوما
شمارش کامل خون چیست؟
شمارش کامل خون (CBC) سه نوع سلول خونی را که در جریان خون شما در گردش هستند را اندازه گیری می کند. نتایج می تواند به پزشک کمک کند تا سرطان را تشخیص دهد و مقدار پیشرفت سرطان را بررسی کند. هر نوع سلول خونی محدوده ای دارد که طبیعی یا سالم در نظر گرفته می شود. آزمایشگاه‌ها از محدوده‌هایی استفاده می‌کنند، زیرا این تعداد می‌تواند از فردی به فرد دیگر یا در یک فرد مشابه از روز به روز متفاوت باشد. سه نوع سلول و محدوده آنها عبارتند از:
- پلاکت ها که به لخته شدن خون کمک می کنند. محدوده طبیعی برای تعداد پلاکت ها ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰۰ در میلی لیتر است.
- گلبول های قرمز خون، که اکسیژن را در سراسر بدن می رساند. گلبول های قرمز ممکن است به دو روش مختلف اندازه گیری شوند. هماتوکریت نسبت گلبول های قرمز خون شما است. محدوده طبیعی برای مردان ۴۰ تا ۵۵ درصد و برای زنان ۳۶ تا ۴۸ درصد است. هموگلوبین یک پروتئین در گلبول های قرمز است. محدوده طبیعی برای مردان ۱۳ تا ۱۷ گرم در دسی لیتر و برای زنان ۵/ ۱۱ تا ۵/۱۵گرم در دسی لیتر است.
- گلبول های سفید خون که با عفونت مبارزه می کنند. محدوده طبیعی گلبول های سفید ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ در میلی لیتر است.
عوامل زیادی می توانند بر CBC شما تأثیر بگذارند. پزشک به شما کمک می‌کند تا معنی اعدادتان را بفهمید. نتایج باید همراه با سایر عوامل مانند علائم و نتایج آزمایشات تکمیلی در نظر گرفته شوند.
تومور مارکرها چیست؟
تومور مارکرها موادی هستند که توسط سلول های سرطانی یا سلول های طبیعی بدن شما در پاسخ به سرطان ساخته می شوند. برخی از نشانگرهای تومور نشان دهنده نوع خاصی از سرطان هستند. برخی دیگر می توانند چندین نوع مختلف سرطان را نشان دهند. برخی از نشانگرهای تومور که در حال حاضر استفاده می شوند عبارتند از:
- آلفا فتوپروتئین (AFP) برای سرطان کبد
- بتا ۲ میکروگلوبولین (B2M) و لاکتات دهیدروژناز (LDH) برای سرطان خون
- کلسی تونین برای سرطان تیروئید
- آنتی ژن سرطانی ۱۲۵ (CA 125) برای سرطان تخمدان
- آنتی ژن های سرطانی ۱۵-۳ و ۲۷-۲۹ برای سرطان سینه
- آنتی ژن کارسینومبریونیک (CEA) برای سرطان کولورکتال، سرطان ریه، سرطان معده، سرطان پانکراس و غیره.
- گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) برای سرطان بیضه و سرطان تخمدان
- آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) برای سرطان پروستات
اگر یک آزمایش خون نشانگر تومور را تشخیص دهد، پزشک آزمایش‌های تکمیلی را تجویز می‌کند.
